Szczegóły dotyczące sprawdzianu zaliczeniowego

czyli

Poradnik: jak to zdać?

TERMINY SPRAWDZIANU ZALICZENIOWEGO:

A (podstawowy) – 9 styczeń 2004 g. 9 sala 9 p.S

B (dodatkowy z obostrzonymi wymogami) – 9 luty 2004 g. 9 sala 9 p. S.

C (do ustalenia) – koniec lutego/marzec.

Warunkiem koniecznym dla przystąpienia do sprawdzianu jest zaliczenie wszystkich kartkówek na co najmniej 50% punktów. W terminie dodatkowym warunki zaliczenia będą zaostrzone, chyba że opóźnienie wynika z udokumentowanych i sygnalizowanych wcześniej przyczyn. Dla zaliczających w drugim terminie warunki zaliczenia jak w terminie podstawowym.

Ustalenia porządkowe dotyczące kartkówek oraz sprawdzianu zaliczeniowego:

1. Proszę mieć ze sobą kalkulator oraz coś do pisania. Papier Państwo dostaną. Można mieć zegarek. Nie wolno mieć telefonu komórkowego ani żadnych notatek (proszę je zostawić w szatni wraz z wszelkim bagażem i zbędną we wnętrzach odzieżą).

2. Jakiekolwiek zachowanie mogące wskazywać na ściąganie (rozmowa, posiadanie notatek, telefonu komórkowego etc.) jest równoznaczne z otrzymaniem oceny ndst z zaliczenia.

Sprawdzian zaliczeniowy sprawdzać trzy zasadnicze umiejętności:

1. Umiejętność zastosowania teorii do danego zagadnienia, czyli znajomość wzorów oraz sposobu rozwiązania zadania.
2. Umiejętność skutecznego przeprowadzenia obliczeń, czyli otrzymania prawdziwego i względnie ścisłego wyniku numerycznego.
3. Umiejętność interpretacji uzyskanych wyników.

Punktacja każdego zadania będzie mniej więcej równomiernie odzwierciedlać trzy wskazane wyżej umiejętności. W związku z tym dobrze jest je posiąść. Wymagam od Państwa akurat takich umiejętności, ponieważ są one niezbędne do wykorzystywania wiedzy ekonometrycznej w praktyce.

Na sprawdzianie zaliczeniowym, w przeciwieństwie do kartkówek, będą Państwo mieli więcej czasu, co powinno pozwolić Państwu na udzielenie starannie dopracowanych, pełnych i ścisłych odpowiedzi. Punktacja będzie to odzwierciedlała. Proszę to wziąć pod uwagę i przygotowywać się odpowiednio starannie i dokładnie. Poniżej rozwinę trzy zasygnalizowane punkty i przy okazji wyjaśnię dokładniej, co mam na myśli

Ad 1. Umiejętność poprawnego postawienia i rozwiązania problemu.

Proszę Państwa bardzo, aby w zadaniu były wyraźnie (choć krótko) nazwane i opisane wykonywane czynności. W szczególności proszę wypisać szczegółowo wszystkie wzory z których Państwo korzystają; można posługiwać się w tym celu symbolami; przykładowo w regresji nieliniowej proszę napisać ogólnie (wzorem) , co to jest A(b) oraz g(x;b), a następnie podać konkretną ich postać. Po prostu jeśli w dalszym ciągu zadania mają Państwo wzór (tu na poprawkę w algorytmie g-n) to proszę napisać – krótko i symbolem lub dosłownie kilkoma słowami – co to są składowe tego wzoru.

To samo odnosi się do testów hipotez. Przy testowaniu proszę precyzyjnie napisać postać hipotezy zerowej, postać hipotezy alternatywnej, postać sprawdzianu testu oraz z jakiego rozkładu sprawdzianu (przy prawdziwości hipotezy zerowej) Państwo korzystają. Jeśli mają Państwo wątpliwości jak dokładnie wygląda H₀ i H₁, to proszę sprawdzić w wykładach. Przykładowo jeśli w teście F łącznej istotności wszystkich współczynników regresji z wyjątkiem wyrazu wolnego przy hipotezie alternatywnej napiszą Państwo y_t ¹ b₀ + e_t, nie będzie to wystarczająco ścisłe.

Podobnie jeśli ktoś napisze wzór na V(b^) i potem zacznie liczyć błędy średnie szacunku jako pierwiastki, to nie będzie ścisłe, bo bierzemy pierwiastki z V^(b^). Będę też przy estymacji prosił Państwa o podanie (krótko) własności estymatora w danym problemie.

W zadaniach z funkcją produkcji wiele osób liczyło pochodne z oszacowanej postaci funkcji produkcji (z konkretnymi wartościami parametrów). To jest błąd! Proszę wszystkie wzory wyprowadzić w postaci ogólnej (z parametrami ro, ni czy beta) a dopiero na końcu podstawić. Oczywiście jeżeli ktoś wyprowadzi postać produkcyjności krańcowych to można z niej skorzystać do wyprowadzenia elastyczności (lub odwrotnie). Proszę jednak zawsze wyjść od wzoru definicyjnego danej charakterystyki, następnie przejść do jego postaci dla danej formy funkcyjnej i dopiero potem podstawić oceny parametrów i wartości zmiennych.

W regresji nieliniowej proszę zaznaczyć wyraźnie, że np. błędy średnie szacunku są asymptotyczne.

PRZYPOMINAM O WYMOGU ZNAJOMOŚCI WZORÓW NA POCHODNE!!!!!!!!

Ad 2. Umiejętność uzyskiwania prawdziwego wyniku.

Proszę Państwa bardzo aby nauczyli się Państwo dobrze i bezbłędnie liczyć. Często podnoszone są pretensje, dlaczego obciąłem dużo punktów jeśli tok rozumowania jest dobry, tylko gdzieś po drodze był błąd. To nie jest tylko!! W praktycznym zagadnieniu jeśli szef zleci Państwu analizę, i ona będzie dobrze prowadzona „tylko” wynik nie będzie prawdziwy, to co? Ponadto rozróżnienie błędu rachunkowego od merytorycznego bywa trudne: jeśli się przy liczeniu s² źle podstawi za T lub k, to według mnie jest błąd merytoryczny. Podobnie często słyszę pytanie, po co mamy liczyć na piechotę, skoro są komputery? Po pierwsze komputer nie zawsze jest pod ręką, a po drugie po to właśnie, żeby nauczyć się znajdować błędy. Kod komputerowy może też być źle napisany, w Excelu mogą Państwo źle wprowadzić formułę – żeby nauczyć się wychwytywać błędy najlepiej jest zacząć od poprawnego liczenia na kalkulatorze. To ma zwrócić Państwa uwagę na konieczność dobrej realizacji numerycznej. Ponadto powinni Państwo nie tylko potrafić zrobić zadanie, lecz także wykształcić sobie umiejętność sprawdzania uzyskanych wyników i wyszukiwania własnych błędów.

Ad. 3. Umiejętność interpretacji.

Interpretacja ma być podsumowaniem wyników badania dla nie-fachowca. Czyli pisząc interpretację muszą Państwo myśleć o tym, żeby podać prawdziwą, ścisłą i użyteczną odpowiedź osobie, która rozwiązania zadania nie widziała i nie zrozumiałaby. Czyli muszą Państwo zawrzeć tam wszystkie potrzebne informacje. Jeszcze raz przypominam o potrzebie ścisłości!!

Interpretując wynik testu proszę zawsze wspomnieć o poziomie istotności i o postaci hipotez: na poziomie istotności równym ... odrzucono hipotezę zerową mówiącą o tym i o tym (np. że wszystkie współczynniki regresji łącznie (z wyjątkiem wyrazu wolnego) przyjmują wartość zero i przyjęto hipotezę alternatywną mówiącą, że...(przynajmniej jeden z nich jest różny od zera). Test jest zawsze wobec pewnej postaci H₀ i H₁ i trzeba to uwzględnić.

Tymczasowe przykłady które zostaną usunięte kiedy znajdzie się dla nich właściwe miejsce przy odpowiednich tematach.:

O interpretacji parametrów regresji pisałem w podsumowaniu kartkówki 1.

Takoż interpretacja przedziału ufności: jeśli ktoś pisze, że przedział (-1.1) jest najkrótszą realizacją itd., to jest źle, podobnie, jeśli zapomni się słowa „losowego” etc.

Jeśli interpretują Państwo np. elastyczność, to trzeba popatrzyć na wzór którego wynik chcą Państwo zinterpretować. W funkcji Translog wzór będzie funkcją wielkości wszystkich nakładów i trzeba to uwzględnić: jeżeli wielkość nakładu pracy wzrośnie o 1 % z poziomu 100 jednostek to przy niezmienionych nakładach kapitału na poziomie 200 jednostek i energii na poziomie 150 jednostek wielkość produkcji wzrośnie o x% (można też dopisać z jakiego poziomu, choć to nie jest konieczne). Proszę po prostu mądrze odczytać wyprowadzony wcześniej wzór ogólny!

Tak samo w funkcji CES przy efekcie skali: jeżeli wielkość wszystkich nakładów wzrośnie równocześnie o 1%, to wielkość produkcji wzrośnie o x% niezależnie od poziomu nakładów pracy i kapitału, co odpowiada rosnącemu (malejącemu) efektowi skali. Czyli przy interpretacji biorą Państwo pod uwagę A) jak się interpretuje w ogóle daną charakterystykę B) jaką postać ma odpowiedni wzór dla konkretnej formy funkcyjnej. Po wyprowadzeniu go widać, że np. produkcyjność krańcowa w zdynamizowanej funkcji CES jest funkcją numeru okresu, ale elastyczność już nie; za to techniczna stopa substytucji jest funkcją wyłącznie ilorazu rozważanych nakładów.

Przy identyfikacji formy funkcyjnej proszę napisać np. zdynamizowana dwuczynnikowa funkcja translog. Przy interpretacji regresji nieliniowej proszę dodatkowo podkreślić, że wyniki są przybliżone ze względu na posługiwanie się aproksymacją asymptotyczną.

Przy interpretacji współczynnika determinacji proszę pamiętać, że mierzy od wpływ liniowy, a nie jakikolwiek. Ponadto przy interpretacji wyników testu: jeśli konkluzja testu jest (w skrócie) nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy ze parametr przyjmuje wartość zero, to taki wynik interpretujemy: To może wskazywać, że w ramach rozważanego modelu zmienna x_i nie wywiera istotnego liniowego wpływu na zmienną y (lub: wywiera istotny liniowy wpływ). „może wskazywać” zostawia miejsce na wszystkie wątpliwości omawiane na zajęciach, „w ramach rozważanego modelu” zawsze trzeba dodać, bo gdybyśmy wzięli inne pozostałe zmienne to wynik testu mógłby być inny.

Punktacja będzie taka: wszystko dobrze: 100%, jeden niewielki ale istotny błąd – 75%, średni błąd – 50%, poważny błąd: 25% w innym wypadku 0%.